تعدیل آحاد بهای پیمانها
تعدیل آحاد بهای پیمانها یکی از موضوعات اساسی در مدیریت پروژههای عمرانی و ساختوساز است که به منظور جبران تغییرات قیمتها در طول اجرای پروژه استفاده میشود. این فرآیند برای جلوگیری از ضرر و زیان پیمانکاران و نیز حفظ تعادل اقتصادی پروژهها صورت میگیرد. در ادامه توضیحات مختصری در این خصوص ارائه و در انتها نیز میتوانید دستورالعمل تعدیل آحاد بهای پیمانها را ازلینک مربوط دانلود فرمایید.
برای تعدیل نویسی بایستی ۷ مرحله را مدنظر و طی نمود
۱. درک مفهوم تعدیل
۲. شناسایی شاخصهای تعدیل
۳. انتخاب دورههای تعدیل
۴. محاسبه ضریب تعدیل
۵. محاسبه مبلغ تعدیل
۶. اعمال تعدیل در پرداختها
۷. مستندسازی و تایید تعدیل
۱. درک مفهوم تعدیل
تعدیل به معنی اصلاح قیمتها به منظور جبران تغییرات هزینهها در طول اجرای پروژه است. این تغییرات ممکن است به دلیل تورم، تغییر نرخ ارز، افزایش دستمزدها، یا تغییر قیمت مواد اولیه باشد.
۲. شناسایی شاخصهای تعدیل
برای تعیین میزان تعدیل، شاخصهای قیمت (که توسط سازمان برنامه و بودجه ابلاغ می گردد) بهعنوان مبنا محاسبه قرار میگیرند.
۳. انتخاب دورههای تعدیل
در پروژههای عمرانی، معمولاً تعدیل در دورههای زمانی سه ماهه محاسبه میشود. برای محاسبه تعدیل دو نوع دوره وجود دارد دوره مبنا و دوره اجرا
- دوره مبنا: دوره مبنا معمولاً زمانی است که قرارداد امضا شده است. شاخصهای مربوط به این دوره به عنوان پایه برای مقایسه استفاده میشوند. این دوره براساس فرآیند واگذاری کار یا همان مناقصه مشخص می گردد در صورتی که فرآِیند همراه با تشریفات مناقصه باشد یک دوره سه ماهه قبل از پیشنهاد قیمت و اگر بصورت ترک تشریفات یا بدون مناصه باشد سه ماهه قبل از ارسال پیشنهاد کتبی بعنوان دوره مبنا تعیین می گردد و در قرارداد بایستی ذکر گردد.
- دوره اجرا: این دوره به بازه زمانی اشاره دارد که در آن عملیات اجرایی انجام شده است. شاخصهای قیمت در این دوره با شاخصهای دوره مبنا مقایسه میشوند تا میزان تغییرات مشخص شود.
۴. محاسبه ضریب تعدیل
ضریب تعدیل بر اساس تغییرات شاخص قیمت نسبت به زمان عقد قرارداد و زمان اجرای کار محاسبه میشود. فرمول کلی برای ضریب تعدیل به صورت زیر است:
- در پیمانهایی که در مدت اولیهی پیمان، به اتمام برسند ضریب ۰.۹۵ به یک تبدیل می شوند
- عملیات اجرایی پروژه در مدت پیمان (یعنی زمان اولیه پیمان بهاضافه تأخیرهای مجاز) به اتمام رسیده است ضریب ۰.۹۵ به ۰.۹۷۵ تبدیل میشود
- اگر پروژه دارای تأخیر غیرمجاز باشد ضریب ۰.۹۵ باقی می ماند
۵. محاسبه مبلغ تعدیل برای هر آیتم
پس از بهدست آوردن ضریب تعدیل، این ضریب بر مبلغ کار انجامشده در آن دوره اعمال میشود.
مبلغ تعدیل=ضریب تعدیل×مبلغ کارانجامشده
۶. تهیه و تنظیم صورتوضعیتهای تعدیلشده
پس از محاسبه مبلغ تعدیل برای هر آیتم، این اعداد به صورتوضعیتهای پروژه افزوده میشوند. به عبارتی، پیمانکار در هر صورتوضعیت خود، هزینههای تعدیلشده را بهروزرسانی میکند تا مطمئن شود که مبلغ پرداختی مطابق با تغییرات هزینهها است.(مطابق تصویر زیر)
۷. تأیید و پرداخت مبالغ تعدیلشده
تمامی محاسبات تعدیل باید توسط کارفرما یا مشاور پروژه بررسی و تأیید شوند. این مرحله نیاز به ارائه مستندات دقیق از شاخصهای تعدیل و محاسبات دارد تا از بروز هرگونه اختلاف جلوگیری شود.
نکات مهم در تعدیل آحاد بهای پیمانها
- شفافیت در قرارداد: قراردادی که شاخصها و روش محاسبه تعدیل در آن شفاف و دقیق باشد، میتواند از اختلافات احتمالی جلوگیری کند.
- بهروزرسانی مستمر شاخصها: استفاده از شاخصهای جدید و بروز، مخصوصاً در شرایطی که تورم نوسانات بالایی دارد، اهمیت زیادی دارد.
- نظارت بر اجرای تعدیل: کارفرما باید محاسبات پیمانکار را بررسی و تایید کند تا از صحت محاسبات اطمینان حاصل شود.
- پروژههای چند ساله: در پروژههای طولانیمدت، استفاده از تعدیل حتی حیاتیتر است، زیرا تغییرات قیمتها در طولانیمدت قابلتوجه خواهند بود.
جمعبندی
تعدیل آحاد بهای پیمانها یک فرآیند فنی و مالی است که با هدف حفظ تعادل اقتصادی پروژه در شرایط تورمی و نوسانات قیمتها انجام میشود. این فرآیند به پیمانکار اجازه میدهد که هزینههای اضافی ناشی از تغییر قیمتها را جبران کند و به کارفرما نیز کمک میکند تا پروژه را به صورت پایدار و با هزینههای کنترلشده به اتمام برساند.
دستورالعمل نحوه تعدیل آحادبهای پیمان شماره ۱۰۱/۱۷۳۰۷۳ مورخ ۱۳۸۲/۰۹/۱۵ سازمان برنامه و بودجه کشور
مطالب پیشنهادی
گزارش ماهانه پروژه های عمرانی
راهنمای جامع برنامه ۹۰ روزه در مدیریت پروژه
